Sarıkaya Belediyesi

BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNU

Geri

BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNU

1 Ağustos 2022

Kanun Numarası    : 4982 

    Kabul Tarihi    : 9/10/2003 

    Yayımlandığı R.Gazete  : Tarih : 24/10/2003   Sayı : 25269 

   Yayımlandığı Düstur  : Tertip : 5  Cilt : 42  

 

BİRİNCİ BÖLÜM  

Amaç, Kapsam ve Tanımlar 

 

  Amaç 

  Madde  1-  Bu  Kanunun amacı; demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine 

uygun olarak kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir. 

  Kapsam 

  Madde 2- Bu Kanun; kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının faaliyetlerinde 

uygulanır. 

  1.11.1984 tarihli ve 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun hükümleri saklıdır. 

(Ek fıkra: 12/7/2013-6495/33 md.) Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından uygulanan sınavlara 

ait soru ve cevaplar bu Kanun kapsamı dışındadır. 

  Tanımlar 

  Madde 3- Bu Kanunda geçen; 

  1. a) Kurum ve kuruluş: Bu Kanunun 2 nci maddesinde geçen ve kapsama dahil olan bilgi edinme başvurusu yapılacak 

bütün makam ve mercileri, 

  1. b) Başvuru sahibi: Bu Kanun kapsamında bilgi edinme hakkını kullanarak kurum ve kuruluşlara başvuran gerçek ve 

tüzel kişileri, 

  1. c) Bilgi: Kurum ve kuruluşların sahip oldukları kayıtlarda yer alan bu Kanun kapsamındaki her türlü veriyi, 
  2. d) Belge: Kurum ve kuruluşların sahip oldukları bu Kanun kapsamındaki yazılı, basılı veya çoğaltılmış dosya, evrak, 

kitap, dergi, broşür, etüt, mektup, program, talimat, kroki, plân, film, fotoğraf, teyp ve video kaseti, harita, elektronik ortamda 

kaydedilen her türlü bilgi, haber ve veri taşıyıcılarını, 

  1. e) Bilgi veya belgeye erişim: İstenen bilgi veya belgenin niteliğine göre, kurum ve kuruluşlarca, başvuru sahibine söz 

konusu bilgi veya belgenin bir kopyasının verilmesini, kopya verilmesinin mümkün olmadığı hâllerde, başvuru  sahibinin 

bilgi veya belgenin aslını inceleyerek not almasına veya içeriğini görmesine veya işitmesine izin verilmesini, 

  1. f) Kurul: Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulunu, 

  İfade eder.   

8618 

  

İKİNCİ BÖLÜM 

Bilgi Edinme Hakkı ve Bilgi Verme Yükümlülüğü 

  

            Bilgi edinme hakkı 

            Madde 4- Herkes bilgi edinme hakkına sahiptir. 

             Türkiye'de  ikamet  eden  yabancılar  ile  Türkiye'de  faaliyette  bulunan  yabancı  tüzel  kişiler,  isteyecekleri  bilgi 

kendileriyle veya faaliyet alanlarıyla ilgili olmak kaydıyla ve karşılıklılık ilkesi çerçevesinde, bu Kanun hükümlerinden 

yararlanırlar.  

            Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerden doğan hak ve yükümlülükleri saklıdır. 

            Bilgi verme yükümlülüğü 

            Madde 5- Kurum ve kuruluşlar, bu Kanunda yer alan istisnalar dışındaki  her türlü bilgi veya belgeyi başvuranların 

yararlanmasına sunmak ve bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru sonuçlandırmak üzere, gerekli idarî ve teknik 

tedbirleri almakla yükümlüdürler.  

    Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz. 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

Bilgi Edinme Başvurusu  

             

            Başvuru usulü 

             Madde  6-  Bilgi edinme başvurusu, başvuru sahibinin adı ve soyadı, imzası, oturma yeri veya iş adresini, başvuru 

sahibi tüzel kişi ise tüzel kişinin unvanı ve adresi ile yetkili kişinin imzasını ve yetki belgesini içeren dilekçe ile istenen bilgi 

veya belgenin bulunduğu kurum veya kuruluşa yapılır. Bu başvuru, kişinin kimliğinin ve imzasının veya yazının kimden 

neşet ettiğinin tespitine yarayacak başka bilgilerin yasal olarak belirlenebilir olması kaydıyla elektronik ortamda veya diğer 

iletişim araçlarıyla da yapılabilir. 

            Dilekçede, istenen bilgi veya belgeler açıkça belirtilir. 

            İstenecek bilgi veya belgenin  niteliği 

             Madde  7-  Bilgi edinme başvurusu, başvurulan kurum ve kuruluşların ellerinde bulunan veya görevleri gereği 

bulunması gereken bilgi veya  belgelere ilişkin olmalıdır.  

            Kurum ve kuruluşlar, ayrı veya özel bir çalışma, araştırma, inceleme ya da analiz neticesinde oluşturulabilecek türden 

bir bilgi veya belge için yapılacak başvurulara olumsuz cevap verebilirler.  

            İstenen bilgi veya belge, başvurulan kurum ve kuruluştan başka bir yerde bulunuyorsa, başvuru dilekçesi bu kurum ve 

kuruluşa gönderilir ve durum ilgiliye yazılı olarak bildirilir. 

            Yayımlanmış veya kamuya açıklanmış bilgi veya belgeler  

            Madde 8- Kurum ve kuruluşlarca yayımlanmış veya yayın, broşür, ilân ve benzeri yollarla kamuya açıklanmış bilgi 

veya belgeler, bilgi edinme başvurularına konu olamaz. Ancak, yayımlanmış veya kamuya açıklanmış bilgi veya belgelerin 

ne şekilde, ne zaman ve nerede yayımlandığı veya açıklandığı başvurana bildirilir.    

8619 

  

  Gizli bilgileri ayırarak bilgi veya belge  verme 

  Madde  9-  İstenen bilgi veya belgelerde, gizlilik dereceli veya açıklanması yasaklanan bilgiler ile açıklanabilir 

nitelikte olanlar birlikte bulunuyor ve bunlar birbirlerinden ayrılabiliyorsa, söz konusu bilgi veya belge, gizlilik dereceli veya 

açıklanması yasaklanan bilgiler çıkarıldıktan sonra başvuranın bilgisine sunulur. Ayırma gerekçesi başvurana yazılı olarak 

bildirilir. 

  Bilgi veya belgeye  erişim 

  Madde 10- Kurum ve kuruluşlar, başvuru sahibine istenen belgenin onaylı bir kopyasını verirler. 

  Bilgi veya belgenin niteliği gereği kopyasının verilmesinin mümkün olmadığı veya kopya çıkarılmasının aslına zarar 

vereceği hâllerde, kurum ve kuruluşlar ilgilinin; 

  1. a) Yazılı veya basılı belgeler için, söz konusu belgenin aslını incelemesi ve not alabilmesini, 
  2. b) Ses kaydı şeklindeki bilgi veya belgelerde bunları dinleyebilmesini, 
  3. c) Görüntü kaydı şeklindeki bilgi veya belgelerde bunları izleyebilmesini, 

  Sağlarlar.   

  Bilgi veya belgenin yukarıda belirtilenlerden farklı bir şekilde elde edilmesi mümkün ise, belgeye zarar vermemek 

koşuluyla bu olanak sağlanır. 

  Başvurunun yapıldığı kurum ve kuruluş, erişimine olanak sağladığı bilgi veya belgeler için başvuru sahibinden 

erişimin gerektirdiği maliyet tutarı kadar bir ücreti bütçeye gelir kaydedilmek üzere tahsil edebilir. 

  Bilgi veya belgeye  erişim süreleri 

  Madde 11- Kurum ve kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi veya belgeye erişimi onbeş iş günü içinde sağlarlar. 

Ancak  istenen bilgi veya belgenin, başvurulan kurum ve kuruluş içindeki başka bir birimden sağlanması; başvuru ile ilgili 

olarak bir başka kurum ve kuruluşun görüşünün alınmasının gerekmesi veya başvuru içeriğinin birden fazla kurum ve 

kuruluşu ilgilendirmesi durumlarında bilgi veya belgeye erişim otuz iş günü içinde sağlanır. Bu durumda, sürenin uzatılması 

ve bunun gerekçesi başvuru sahibine yazılı olarak ve onbeş iş günlük sürenin bitiminden önce bildirilir. 

  10 uncu maddede belirtilen bilgi veya belgelere erişim için gereken maliyet tutarının idare tarafından başvuru sahibine 

bildirilmesiyle onbeş iş günlük süre kesilir. Başvuru sahibi onbeş iş günü içinde ücreti ödemezse talebinden vazgeçmiş 

sayılır. 

  Başvuruların cevaplandırılması 

  Madde 12- Kurum ve kuruluşlar, bilgi edinme başvurularıyla ilgili cevaplarını yazılı olarak veya elektronik ortamda 

başvuru sahibine bildirirler. Başvurunun reddedilmesi hâlinde bu kararın gerekçesi ve buna karşı başvuru yolları belirtilir.    

  İtiraz usulü  

  Madde 13- Bilgi edinme istemi (…)(1)reddedilen başvuru sahibi, yargı yoluna başvurmadan önce kararın tebliğinden 

itibaren onbeş gün içinde Kurula itiraz edebilir. Kurul, bu konudaki kararını otuz iş günü içinde verir. Kurum ve kuruluşlar, 

Kurulun istediği her türlü bilgi veya belgeyi onbeş iş günü içinde vermekle yükümlüdürler.  

  Kurula itiraz, başvuru sahibinin idarî yargıya başvurma süresini durdurur.  

 

_______________________ 

(1) Bu arada yer alan “16 ve 17 nci maddelerde öngörülen sebeplerle” ibaresi, 17/11/2005 tarihli ve 5432 sayılı Kanunun 1 

inci maddesiyle madde metninden çıkarılmıştır. 

8620 

  

           Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu 

  Madde 14- Bilgi edinme başvurusuyla ilgili yapılacak itirazlar üzerine, (…)(1) verilen kararları incelemek ve kurum 

ve kuruluşlar için bilgi edinme hakkının kullanılmasına ilişkin olarak kararlar vermek üzere; Bilgi Edinme Değerlendirme 

Kurulu oluşturulmuştur.  

  Kurul; birer üyesi Yargıtay ve Danıştay genel kurullarının kendi kurumları içinden önerecekleri ikişer aday, birer 

üyesi ceza hukuku, idare hukuku ve anayasa hukuku alanlarında profesör veya doçent unvanına sahip kişiler, bir üyesi 

Türkiye Barolar Birliğinin baro başkanı seçilme yeterliliğine sahip kişiler içinden göstereceği iki aday, iki üyesi en az genel 

müdür düzeyinde görev yapmakta olanlar ve bir üyesi de Adalet Bakanının önerisi üzerine bu Bakanlıkta idarî görevlerde 

çalışan hâkimler arasından Bakanlar Kurulunca seçilecek dokuz üyeden oluşur.  

  Kurul üyeliğine önerilen adayların muvafakatları aranır. 

  Kurul Başkanı, kurul üyelerince kendi aralarından seçilir.  

  Kurul, en az ayda bir defa veya ihtiyaç duyulduğu her zaman Başkanın çağrısı üzerine toplanır.  

  Kurul üyelerinin görev süreleri dört yıldır. Görev süresi sona erenler yeniden seçilebilirler. Görev süresi dolmadan 

görevinden ayrılan üyenin yerine aynı usule göre seçilen üye, yerine seçildiği üyenin görev süresini tamamlar. Yeni seçilen 

Kurul göreve başlayıncaya kadar önceki Kurul görevine devam eder.  

  Kurul üyelerine 10.2.1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla fiilen görev 

yaptıkları her gün için (3000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur hakkı 

ödenir. Bu ödemelerde damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz. (Ek cümle: 17/11/2005-5432/2  md.)  Bir  ayda 

fiilen görev yapılan gün sayısının dördü aşması halinde, aşan günler için huzur hakkı ödenmez.(1) 

  Kurul, belirleyeceği konularda komisyonlar ve çalışma grupları kurabilir; ayrıca  gerekli gördüğü takdirde, ilgili 

bakanlık ile diğer kurum ve kuruluşların ve sivil toplum örgütlerinin temsilcilerini bilgi almak üzere toplantılarına katılmaya 

davet edebilir.  

  Kurulun sekretarya hizmetleri Başbakanlık tarafından yerine getirilir.  

  Kurulun  görev  ve  çalışmalarına  ilişkin  esas  ve  usuller  Başbakanlıkça  hazırlanarak  yürürlüğe  konulacak  bir 

yönetmelikle düzenlenir.    

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM  

Bilgi Edinme Hakkının Sınırları  

  Yargı denetimi dışında kalan işlemler 

  Madde  15-  Yargı denetimi dışında kalan idarî işlemlerden kişinin çalışma hayatını ve mesleki onurunu etkileyecek 

nitelikte olanlar, bu Kanun kapsamına dahildir. Bu şekilde sağlanan bilgi edinme hakkı işlemin yargı denetimine açılması 

sonucunu doğurmaz. 

  Devlet sırrına ilişkin bilgi veya belgeler 

  Madde 16- Açıklanması hâlinde Devletin emniyetine, dış ilişkilerine, millî savunmasına ve millî güvenliğine açıkça 

zarar verecek ve niteliği itibarıyla Devlet sırrı olan  gizlilik dereceli bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı 

dışındadır. 

_____________________ 

(1) 17/11/2005 tarihli ve 5432 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle, birinci fıkrada yer alan “16 ve 17 nci maddelerde öngörülen 

sebeplere dayanılarak” ibaresi, madde metninden çıkarılmış; yedinci fıkrada yer alan “uhdesinde kamu görevi 

bulunanlara (1000), uhdesinde kamu görevi bulunmayanlara ise (2000)" ibaresi, "(3000)" olarak değiştirilmiş ve 

metne işlenmiştir. 

 

8621 

  

            Ülkenin ekonomik çıkarlarına ilişkin bilgi veya belgeler 

             Madde  17-  Açıklanması ya da zamanından önce açıklanması hâlinde, ülkenin ekonomik çıkarlarına   zarar  verecek 

veya haksız rekabet ve kazanca sebep olacak bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı dışındadır. 

            İstihbarata ilişkin bilgi veya belgeler  

            Madde 18- Sivil ve askerî istihbarat birimlerinin görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi veya belgeler, bu Kanun kapsamı 

dışındadır. 

            Ancak, bu bilgi ve belgeler kişilerin çalışma hayatını ve meslek onurunu etkileyecek nitelikte ise, istihbarata ilişkin 

bilgi ve belgeler bilgi edinme hakkı kapsamı içindedir. 

            İdarî soruşturmaya ilişkin bilgi veya belgeler  

            Madde  19-  Kurum ve kuruluşların yetkili birimlerince yürütülen idarî soruşturmalarla ilgili olup, açıklanması veya 

zamanından önce açıklanması hâlinde;  

  1.           a) Kişilerin özel hayatına açıkça haksız müdahale sonucunu doğuracak, 
  2.           b) Kişilerin veya soruşturmayı yürüten görevlilerin hayatını ya da güvenliğini tehlikeye sokacak, 
  3.           c) Soruşturmanın güvenliğini tehlikeye düşürecek, 
  4.            d) Gizli kalması gereken bilgi kaynağının açığa çıkmasına neden olacak veya soruşturma ile ilgili benzeri bilgi ve 

bilgi kaynaklarının temin edilmesini güçleştirecek, 

            Bilgi veya belgeler,  bu Kanun kapsamı dışındadır.    

            Adlî soruşturma ve kovuşturmaya ilişkin bilgi veya belgeler 

            Madde 20- Açıklanması veya zamanından önce açıklanması hâlinde; 

  1.           a) Suç işlenmesine yol açacak, 
  2.            b) Suçların önlenmesi ve soruşturulması ya da suçluların kanunî yollarla yakalanıp kovuşturulmasını tehlikeye 

düşürecek, 

  1.           c) Yargılama görevinin gereğince yerine getirilmesini engelleyecek,   
  2.           d) Hakkında dava açılmış bir kişinin adil yargılanma hakkını ihlâl edecek,   

            Nitelikteki bilgi veya belgeler,  bu Kanun kapsamı dışındadır. 

             4.4.1929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, 18.6.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü 

Muhakemeleri Kanunu, 6.1.1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu ve diğer özel kanun hükümleri saklıdır. 

            Özel hayatın gizliliği 

             Madde  21-  Kişinin izin verdiği hâller saklı kalmak üzere, özel hayatın gizliliği kapsamında, açıklanması hâlinde 

kişinin sağlık bilgileri ile özel ve aile  hayatına, şeref ve haysiyetine, meslekî ve ekonomik değerlerine haksız müdahale 

oluşturacak bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dışındadır. 

             Kamu yararının gerektirdiği hâllerde, kişisel bilgi veya belgeler, kurum ve kuruluşlar tarafından, ilgili kişiye en az 

yedi gün önceden haber verilerek yazılı rızası alınmak koşuluyla açıklanabilir.  

            Haberleşmenin gizliliği 

            Madde 22- Haberleşmenin gizliliği esasını ihlâl edecek bilgi veya belgeler,  bu  Kanun kapsamı dışındadır. 

8622 

  

            Ticarî sır 

            Madde 23- Kanunlarda ticarî sır olarak nitelenen bilgi veya belgeler ile, kurum ve kuruluşlar tarafından gerçek veya 

tüzel kişilerden gizli kalması kaydıyla sağlanan ticarî ve malî bilgiler, bu Kanun kapsamı dışındadır. 

            Fikir ve sanat eserleri 

            Madde 24- Fikir ve sanat eserlerine ilişkin olarak yapılacak bilgi edinme başvuruları hakkında ilgili kanun hükümleri 

uygulanır. 

            Kurum içi düzenlemeler 

             Madde  25-  Kurum  ve  kuruluşların,  kamuoyunu  ilgilendirmeyen  ve  sadece  kendi  personeli  ile  kurum  içi 

uygulamalarına ilişkin düzenlemeler hakkındaki bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkının kapsamı dışındadır. Ancak, söz 

konusu düzenlemeden etkilenen kurum çalışanlarının bilgi edinme hakları saklıdır. 

            Kurum içi görüş, bilgi notu ve tavsiyeler 

             Madde  26-  Kurum ve kuruluşların faaliyetlerini yürütmek üzere, elde ettikleri görüş, bilgi notu, teklif ve tavsiye 

niteliğindeki bilgi veya belgeler, kurum ve kuruluş tarafından aksi kararlaştırılmadıkça bilgi edinme hakkı kapsamındadır. 

             Bilimsel, kültürel, istatistik, teknik, tıbbî, malî, hukukî ve benzeri uzmanlık alanlarında yasal olarak görüş verme 

yükümlülüğü bulunan kişi, birim ya da kurumların görüşleri, kurum ve kuruluşların alacakları kararlara esas teşkil etmesi 

kaydıyla bilgi edinme istemlerine açıktır.    

            Tavsiye ve mütalaa talepleri 

            Madde 27- Tavsiye ve mütalaa talepleri bu Kanun kapsamı dışındadır. 

            Gizliliği kaldırılan bilgi veya belgeler 

            Madde 28-  Gizliliği kaldırılmış olan bilgi veya belgeler, bu Kanunda belirtilen diğer istisnalar kapsamına girmiyor 

ise, bilgi edinme başvurularına açık hâle gelir. 

  

BEŞİNCİ BÖLÜM  

Çeşitli ve Son Hükümler 

  

            Ceza hükümleri 

             Madde  29-  Bu Kanunun uygulanmasında ihmâli, kusuru veya kastı bulunan memurlar ve diğer kamu görevlileri 

hakkında, işledikleri fiillerin genel hükümler çerçevesinde ceza kovuşturması gerektirmesi hususu saklı kalmak kaydıyla, tâbi 

oldukları mevzuatta yer alan disiplin cezaları uygulanır. 

            Bu Kanunla erişilen bilgi ve belgeler ticarî amaçla çoğaltılamaz ve kullanılamaz. 

            Rapor düzenlenmesi  

            Madde 30- Kurum ve kuruluşlar,  bir önceki yıla ait olmak üzere; 

  1.           a) Kendilerine yapılan bilgi edinme başvurularının sayısını, 
  2.           b) Olumlu cevaplanarak bilgi veya belgelere erişim sağlanan başvuru sayısını, 
  3.           c) Reddedilen başvuru sayısı ve bunların dağılımını gösterir istatistik bilgileri, 
  4.            d) Gizli ya da sır niteliğindeki bilgiler çıkarılarak ya da bu nitelikteki bilgiler ayrılarak bilgi veya belgelere erişim 

sağlanan başvuru sayısını, 

  1.           e) Başvurunun reddedilmesi üzerine itiraz edilen başvuru sayısı ile bunların sonuçlarını, 

8623 

  

         Gösterir bir rapor hazırlayarak, bu raporları her yıl Şubat ayının sonuna kadar Bilgi Edinme Değerlendirme Kuruluna 

gönderirler. Bağlı, ilgili ve ilişkili kamu kurum ve kuruluşları raporlarını bağlı, ilgili ya da ilişkili oldukları bakanlık 

vasıtasıyla iletirler. Kurul, hazırlayacağı genel raporu, söz konusu kurum ve kuruluşların raporları ile birlikte her yıl Nisan 

ayının sonuna kadar Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderir. Bu raporlar takip eden iki ay içinde Türkiye Büyük Millet 

Meclisi Başkanlığınca kamuoyuna açıklanır. 

            Yönetmelik 

            Madde 31- Bu Kanunun uygulanması ile ilgili esas ve usullerin belirlenmesine ilişkin yönetmelik, Kanunun yayımını 

takip eden altı ay içinde Başbakanlık tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulur.  

            Yürürlük 

            Madde 32- Bu Kanun yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer. 

            Yürütme 

            Madde 33- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 

  

8624 

 

  4982 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN 

MEVZUATIN VEYA ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN İPTAL EDİLEN HÜKÜMLERİN 

YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ 

GÖSTERİR LİSTE 

 

 

Değiştiren 

Kanunun/KHK’nin/ 

İptal Eden Anayasa 

Mahkemesi 

Kararının  

Numarası 

 

4982 sayılı Kanunun değişen veya iptal edilen maddeleri 

 

Yürürlüğe Giriş  Tarihi 

5432  13 ve 14  22/11/2005 

6495  2  2/8/2013

 

DİĞER DUYURULAR